Зборнікі хоку выдавалі паэты ў Францыі і ў Эстоніі. Што тычыцца тутэйшых умоваў, дык кніга хоку беларускіх паэтаў была падрахтаваная яшчэ ў 1986 годзе, але не знайшла выдаўца, бо ў БССР нават нязвыклая форма ўспрымалася як дэсыдэнцтва.
Кожная кветка красуе ў свой час. У пэрыядычным друку зьяўляліся публікацыі хоку. Побач друкавалася шмат іншых трохрадкоўяў і мініятур, але яны або не вытрымлівалі кананічную колькасьць складоў (5-7-5), або ігнаравалі абавязковыя для хоку эстэтычныя патрабаваньні. А тэкст хоку мусіць адпавядаць шматлікім характарыстыкам. Некаторыя зь іх былі кананізаваныя яшчэ да XVII ст. ... ЮГЭН - запаветная прыгажосьць, глыбіня, неспазнаеасьць да канца, існасьць, нязьменнасьць... МАКОТО - ісьціна, праўда, сапраўдная справа, сапраўднае слова... АВАРЭ - зачараваньне, чараўнасьць... МОНО-НО АВАРЭ - чароўнасьць рэчаў...
Пазьней Мацуа Басё распрацаваў дадатковыя эстэтычныя каноны складаньня хоку. На яго думку, верш мусіў увасабляць натупнае: САТОРЫ - азарэньне, прасьветленасьць, духоўнае абуджэньне, раптоўнае адкрыцьцё ісьціны, яднаньне душы чалавека і прыроды, адсутнасьць рацыянальнага элементу ў творчым працэсе... САБІ - паціна, сьлед мінулага, заміраньне, пацямненьне, згасаньне, адзінота, самота, прасьветленая адзінотасьць, адчужанасьць ад штодзённай мітусьні, затуханьне сьвядомасьці... КАРУМІ - лёгкасьць... ХОСОМІ - тонкасьць, ломкасьць, крохкасьць, суперажываньне, зьліцьцё са сьветам, расплываньне ў сьвеце... СІОРЫ - гнуткасьць, маркота, сум, спачуваньне... ФУЭКІ-РЮКО - нязьмення зьменлівасьць, адзінства руху і спакою, хамэлеоннасьць... ФУГА-НО МАКОТО - сапраўднасьць прыгажосьці...
У часы Басё, калі складалася кананічная форма хоку, існавала нязьменная зьмена прыроды, паступовае і непераадольнае кола пораў году, за вясною прыходзіла лета, і пазначэньне сэзонаў было гэтаксама абавязковым. Цяпер з вынаходніцтвам хуткасных апаратаў для перамяшчэньня можна зьмяніць асабіста для сябе чаргаваньне пораў года, памяняць марозную зіму на сьпякотнае лета і сустрэць Новы год не ў засьнежаным Менску, а ў сьпякотным Бангкоку. Іншы час, новая нязьменная зьменлівасьць - ФУЭКІ-РЮКО - чакае сваіх паэтаў і сваіх кононаў хоку.
А зборнік з хоку беларускіх паэтаў - невялікі востраў у плыні сучасных нязьменных зьменаў.
|