Andrej Chadanovič Basio Siarhiej Pataranski Andrej Antonaŭ Uładzimier Arłoŭ Adam Hlobus Maksim Klimkovič Maksim Tank Uładzimier Siŭčykaŭ Uładzimier Ściapan Mirasłaŭ Šajbak Viktar Šnip [Biełaruski avangard] choku vieršy haścioŭnia pra prajekt
  
  [Biełaruski avangard]
  
  
 
  choku  
 
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
 
[кірыліцай]






Los choku.
Choku - paetyčnaja telehrama.
Ramon Homies de ła Sierna

      Isnuje bieźlič paetyčnych formaŭ, i kožnym razam paet vybiraje adnu-adzinuju, kab mienavita ŭ jaje pieralić ułasnyja pačućci. I možna ŭjavić, jak niačasta niekalki roznych paetaŭ abirajuć padobnuju formu i pracujuć u joj. Dla eŭrapiejcaŭ tradycyjna abranymi byli tryjalety, aktavy, sanety, ale ŭ dadzienym vypadku my padstaŭlajem zbornik choku.
      Choku - trochradkoŭje, jakoje biare vytok u japonskim vieršaskładańni. Razam z rubai i tanka choku - heta prakład uschodniaj vieršavanaj minijatury. Choku pisali vialikija staražytnyja japonskija paety Basio, Buson, Isa. U XX st. hetaj minijaturaju zachaplalisia Siki, Kiosi, Dakocu... Papularnaść choku vyjšła za miežy Japonii, trochradkoŭi pišucca va ŭsim śviecie. Da prykładu, vydatnyja choku pa-hišpansku składaŭ znakamity arhientyniec Chorchie Łuis Borchies:


* * *
Voś maja ruka,
Što niekali kranała
Tvaje vałasy.

 

      Zborniki choku vydavali paety ŭ Francyi i ŭ Estonii. Što tyčycca tutejšych umovaŭ, dyk kniha choku biełaruskich paetaŭ była padrachtavanaja jašče ŭ 1986 hodzie, ale nie znajšła vydaŭca, bo ŭ BSSR navat niazvykłaja forma ŭsprymałasia jak desydenctva.
      Kožnaja kvietka krasuje ŭ svoj čas. U peryjadyčnym druku źjaŭlalisia publikacyi choku. Pobač drukavałasia šmat inšych trochradkoŭjaŭ i minijatur, ale jany abo nie vytrymlivali kananičnuju kolkaść składoŭ (5-7-5), abo ihnaravali abaviazkovyja dla choku estetyčnyja patrabavańni. A tekst choku musić adpaviadać šmatlikim charaktarystykam. Niekatoryja ź ich byli kananizavanyja jašče da XVII st. ... JUHEN - zapavietnaja pryhažość, hłybinia, niespaznajeaść da kanca, isnaść, niaźmiennaść... MAKOTO - iścina, praŭda, sapraŭdnaja sprava, sapraŭdnaje słova... AVARE - začaravańnie, čaraŭnaść... MONO-NO AVARE - čaroŭnaść rečaŭ...
      Paźniej Macua Basio raspracavaŭ dadatkovyja estetyčnyja kanony składańnia choku. Na jaho dumku, vierš musiŭ uvasablać natupnaje: SATORY - azareńnie, praśvietlenaść, duchoŭnaje abudžeńnie, raptoŭnaje adkryćcio iściny, jadnańnie dušy čałavieka i pryrody, adsutnaść racyjanalnaha elemientu ŭ tvorčym pracesie... SABI - pacina, śled minułaha, zamirańnie, paciamnieńnie, zhasańnie, adzinota, samota, praśvietlenaja adzinotaść, adčužanaść ad štodzionnaj mituśni, zatuchańnie śviadomaści... KARUMI - lohkaść... CHOSOMI - tonkaść, łomkaść, krochkaść, supieražyvańnie, źlićcio sa śvietam, raspłyvańnie ŭ śviecie... SIORY - hnutkaść, markota, sum, spačuvańnie... FUEKI-RJUKO - niaźmiennia źmienlivaść, adzinstva ruchu i spakoju, chameleonnaść... FUHA-NO MAKOTO - sapraŭdnaść pryhažości...
      U časy Basio, kali składałasia kananičnaja forma choku, isnavała niaźmiennaja źmiena pryrody, pastupovaje i niepieraadolnaje koła poraŭ hodu, za viasnoju prychodziła leta, i paznačeńnie sezonaŭ było hetaksama abaviazkovym. Ciapier z vynachodnictvam chutkasnych aparataŭ dla pieramiaščeńnia možna źmianić asabista dla siabie čarhavańnie poraŭ hoda, pamianiać maroznuju zimu na śpiakotnaje leta i sustreć Novy hod nie ŭ zaśniežanym Miensku, a ŭ śpiakotnym Banhkoku. Inšy čas, novaja niaźmiennaja źmienlivaść - FUEKI-RJUKO - čakaje svaich paetaŭ i svaich kononaŭ choku.
      A zbornik z choku biełaruskich paetaŭ - nievialiki vostraŭ u płyni sučasnych niaźmiennych źmienaŭ.

 
Uładzimier Adamčyk


  
  
  [choku] [vieršy] [haścioŭnia] [pra prajekt] [hałoŭnaja] [navierch]  
  
  

  
Hosted by uCoz